تکنیک‌های پیشرفته برای باروری و بررسی اسپرم در آزمایشگاه سلامت
تست تعیین ظرفیت اسپرم (Capacity Test) جهت افزایش توانمندی سیستم IUI با استفاده از اسپرم همسر، یک روش درمانی مؤثر برای باروری می‌باشد که با توجه به هزینه و عوارض درمانی کمتر، اغلب خط اولیه درمان محسوب می‌شود. لازمه این است که مادر، تخمک مؤثر تولید نماید و پدر حداقل ۳ میلیون اسپرم با ظرفیت بالا داشته باشد. شانس بارداری با این روش حدود ۲۰ درصد در یک دوره درمان است.
سیستم پیشرفته آنالیز اتوماتیک اسپرم
سیستم پیشرفته آنالیز اتوماتیک اسپرم در آزمایشگاه سلامت، با قابلیت جداسازی صحیح اسپرم‌ها و دقت بالا، این امکان را فراهم کرده است تا افرادی که شانس موفقیت زیادی دارند تشخیص داده و با این تکنیک مشکل ناباروری آن‌ها برطرف شود.
فرآیند IUI (تلقیح داخل رحمی)
در این فرآیند، نمونه حاوی اسپرم با روش‌ها و مواد خاصی در آزمایشگاه شستشو داده شده و اسپرم‌های سالم‌تر جدا و سریعاً به مطب منتقل می‌گردند. در آنجا نمونه توسط یک کانتر مخصوص بدون بیهوشی و بی‌حسی توسط متخصص به داخل رحم تلقیح می‌شود. روش جدید گرادیانت با حساسیت و دقت بالا، به عنوان یک روش برتر، در آزمایشگاه سلامت مورد استفاده قرار می‌گیرد. کارایی این روش بر اساس تعداد مطلق اسپرم‌ها، تعداد کل اسپرم‌های متحرک و یا مقدار اسپرم‌های ترمالی است که با این روش جدا می‌شوند.
میزان آلودگی با ترکیبات پلاسمای اسپرم در انتهای کار، در روش گرادیانت، بسیار کمتر از روش‌های دیگر است و میزان جداسازی اسپرم‌های متحرک در این تکنیک بیش از سایر روش‌ها می‌باشد.
ارزیابی مورفولوژی اسپرم‌ها
ارزیابی مورفولوژی اسپرم‌ها با کمک رنگ‌آمیزی دیفکوئیک (Diff Quick) به عنوان یک روش بسیار دقیق و صحیح در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود. براساس معیارهای WHO (سازمان بهداشت جهانی)، مورفولوژی اسپرم‌ها تأثیر بسزایی در باروری تخمک‌های رسیده دارد. با توجه به اینکه ارزیابی دقیق اسپرم‌ها بدون رنگ‌آمیزی آن‌ها از دقت و صحت کافی برخوردار نمی‌باشد، استفاده از تکنیک‌های مناسب در این زمینه کمک شایانی به پزشکان در بررسی باروری مردان خواهد نمود.
روش‌های رنگ‌آمیزی مختلف از جمله پاپانیکولا که برای رنگ‌آمیزی اسپرم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند دارای مراحل متعدد و وقت‌گیر می‌باشند. اما روش صحیح دیفکوئیک (Rapid Sperm Staining) که اغلب در مراکز پیشرفته دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد، همراه با تکنیک‌های پیشرفته آنالیز دستگاهی اسپرم‌ها، قادر خواهد بود که هر یک از ناهنجاری‌های مربوط به سر (سر کروی، کشیده، سوزنی، ماکرو و میکروسفالی و …) گردن (شکسته، کوتاه، پهن و …) و دم (پیچ خورده، دوتایی و …) را نشان دهد.
آزمایشگاه سلامت با برخورداری از کارشناسان مجرب و تجهیزات پیشرفته در ارزیابی نمونه‌های اسپرم، قادر می‌باشد با تعیین درصد دقیق هر یک از اشکال اسپرم‌ها هرگونه ناهنجاری‌های مورفولوژی آن‌ها را نیز مشخص نماید.
کمک در تعیین جنسیت نوزاد به روش Selective Capacity
این تکنیک اخیراً مورد استفاده قرار گرفته است. این روش با جداسازی کروموزوم‌های X و Y از اسپرم‌ها به وسیله سانتریفیوژ امکان‌پذیر است. حرکت چرخشی کنترل شده در سانتریفیوژ باعث مرتب شدن ذرات براساس دانسیته آن‌ها در لایه‌های مشخص می‌شود. بدین ترتیب می‌توان اسپرم‌های X (با دانسیته بیشتر) را از اسپرم‌های Y (با دانسیته کمتر) جداسازی کرد.
در یک مرد سالم، نیمی از اسپرم‌ها کروموزوم Y دارد که باعث جنسیت مذکر جنین شده و نیمی دیگر کروموزوم X دارد که منجر به جنسیت مؤنث جنین می‌شود. با تغییر تعداد یک گونه از کروموزوم‌ها یا جدا کردن لایه‌ها احتمال ایجاد جنسیت مورد نظر افزایش می‌یابد. حین مرتب‌سازی اسپرم‌ها معمولاً سلول‌های اسپرم از مایع سمینال جدا می‌شوند. اسپرم‌های سالم و فعال باقی می‌مانند و اسپرم‌های ناسالم فیلتر می‌شوند. اسپرم‌های سالم شانس بسیار بالاتری برای ایجاد حاملگی موفق دارند و احتمال ایجاد جنسیت موردنظر را بیشتر می‌کنند.
این تکنیک در فرآیند IVF و IUI مورد استفاده قرار می‌گیرد. بعد از جداسازی اسپرم‌ها، نمونه حاصل توسط متخصص زنان به داخل رحم مادر تزریق می‌شود.
میزان موفقیت روش مرتب کردن اسپرم‌ها در حاملگی نوزاد پسر حدود ۷۸ تا ۸۰ درصد و در حاملگی نوزاد دختر ۷۳ تا ۷۵ درصد می‌باشد.
