ناشتایی چیست؟
ممکن است شما برای انجام آزمایش به آزمایشگاه مراجعه کرده باشید و از شما پرسیده شود آیا ناشتا هستید؟
منظور از ناشتایی این است که در زمان مشخصی از شب تا صبح شما هیچ غذا و یا نوشیدنی (به جز آب) مصرف نکرده باشید.
ناشتا بودن قبل از آزمایش خون برای برخی از آزمایش‌ها ضروری است. به همین دلیل است که در طول انجام این آزمایش‌ها پزشک از شما می خواهد از 8 تا 12 ساعت قبل از انجام آزمایش، غذا یا نوشیدنی (به جز آب) را مصرف نکنید. ناشتا بودن قبل از آزمایش خون موضوع مهمی است. این عمل به شما کمک می کند که از دقیق بودن نتایج آزمایش اطمینان حاصل کنید. ویتامین ها، چربی ها، کربوهیدرات ها و پروتئین های تشکیل دهنده مواد غذایی و نوشیدنی قطعاً روی پارامترهای بدست آمده از آزمایش خون تاثیرگذار هستند.
چه آزمایش‌هایی نیاز به ناشتایی دارند؟
همه آزمایش‌های خون به ناشتا بودن قبل از انجام آزمایش نیاز ندارند. آزمایش‌هایی که قبل از انجام به ناشتا بودن احتمالی نیاز دارند، شامل موارد زیر هستند :
- آزمایش قند خون
- آزمایش عملکرد کبد
- آزمایش کلسترول
- آزمایش میزان تریگلیسرید
- آزمایش میزان لیپوپروتئین پُرچگال (HDL)
- آزمایش میزان لیپوپروتئین کم چگال (LDL)
- پنل متابولیکی پایه
- پنل عملکرد کلیه
- پنل لیپوپروتئین
گوشت های قرمز، بروکلی، و حتی برخی داروها، می توانند آزمایشی با نتیجه مثبت کاذب را به دنبال داشته باشند. بنابراین بهتر است همواره در خلال آماده شدن برای انجام یک تست، از توصیه های پزشک خود پیروی کنید.
چند ساعت قبل از آزمایش خون باید ناشتا باشیم؟
مدت زمان ناشتا بودن قبل از آزمایش خون با توجه به نوع آزمایش فرق می کند. در اکثر آزمایش‌ها ناشتایی 8 ساعته بوده برای تعداد محدودی از آزمایش‌ها نیز دوره ناشتا بودن 12 ساعته مورد نیاز می باشد .بنابراین سعی کنید زمان آزمایش خود را طوری زمانبندی کنید که تا جایی که امکان دارد در ابتدای روز انجام شود. ساعت هایی که خواب هستید در محدوده ساعت های ناشتا بودن قرار می گیرد. به خاطر داشته باشید پس از بیدار شدن، قهوه یا غذا مصرف نکنید.
آیا قبل از انجام آزمایش می‌توانیم آب بنوشیم؟
نوشیدن آب قبل از انجام آزمایش خون مانعی ندارد، مگر اینکه دستور دیگری توسط پزشک صادر شده باشد. افزودن عصاره لیمو به آب، نوشیدنی‌های گازدار، طعم‌دار و مصرف هرگونه چای در طول دوره ناشتایی نیز غیر مجاز است. دو روز قبل از آزمایش، آب زیادی مصرف کنید. ضمناً سعی کنید قبل از خون دادن، چند لیوان آب بنوشید. این امر باعث راحت‌تر پیدا شدن رگ‌های‌تان می‌شود.
آیا کودکان هم باید قبل از آزمایش خون ناشتا باشند؟
دقیقاً مشابه افراد بالغ، کودکان نیز تحت یک سری آزمایشات قرار می گیرند که انجام آن ها مستلزم ناشتا بودن است. زمان آزمایش خون فرزندتان را تا جایی که امکان دارد در ابتدای روز قرار دهید. برای فرزندتان مقداری خوراکی مفید مانند: آجیل، نان و پنیر و … تهیه کنید تا به محض به پایان رسیدن آزمایش آن را میل کند.
اگر فرزند شما به هر دلیلی قبل از انجام آزمایش خوراکی میل کرد، انجام آزمایش را به زمان دیگری موکول کنید، زیرا در غیر این صورت نتایج به دست آمده دقیق نخواهند بود.
آیا در دوران بارداری قبل از آزمایش خون نیاز به ناشتایی است؟
در صورتی که باردار هستید، احتمالاً به چندین آزمایش خون نیاز دارید. هدف از این آزمایش‌ها پی بردن به هرگونه تهدید سلامت بالقوه برای مادر یا جنین در طول بارداری، و یا برای نوزاد تازه متولد شده است، برخی از این آزمایش‌ها نیاز به ناشتا بودن قبل از انجام آزمایش دارند. برای کسب اطلاعات دقیق در مورد هر آزمایش، به توصیه‌های پزشک خود توجه کنید.
ناشتا بودن برای افراد باردار اکثراً بی خطر است. شرط لازم این است که سلامت جسمانی تان در سطح خوبی باشد و بارداری شما از نوع پُرخطر نباشد. ممکن است پزشک مصرف آب زیاد یا ماندن در منزل را به شما توصیه کند. این توصیه ها به خصوص برای هوای بسیار گرم و مرطوب مهم و اساسی می‌باشد. ناشتا بودن در برخی زنان باردار منجر به سوزش معده می شود. اگر در حین انتظار برای انجام آزمایش خون، با هرگونه علایم ناخوشایند یا نگران کننده رو به رو شدید، موارد شناسایی شده را در اسرع وقت به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر قبل از انجام آزمایش خون ناشتا نباشید، چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر قبل از آزمایشی که به ناشتا بودن نیاز دارد، ناشتایی را رعایت نکنید، نتایج بدست آمده دقت لازم را نخواهند داشت. اگر چنین شرایطی را فراموش کرده باشید و قبل از آزمایش چیزی خورده یا نوشیده باشید، با مسئول انجام تست تماس بگیرید و ببینید آیا انجام آزمایش همچنان امکان پذیر است یا خیر؟
لیست کامل آزمایش هایی که نیاز به ناشتایی دارند:
آزمایشاتی که احتیاج به 8 الی 10 ساعت ناشتا بودن نیاز دارد:
- FBS یا قند (گلوکز) خون ناشتا
- قند (گلوکز) خون 2 ساعته یا 2hpp
- اسید اوریک خون
- اسیدآمینه های خون و ادرار
- اسید فولیک، اسید صفراوی تام
- سرولوپلاسمین
- گاما گلوتامیل ترانسفراز یا GGT
- آزمایش تحمل لاکتوز
- آمیلاز سرم
- لیپاز
- C-Peptide و انسولین
- PTH
- آدیپونکتین
- هورمون رشد
- پروتئین کمپلمان Cq1
آزمایش هایی که احتیاج به 10 الی 12 ساعت ناشتا بودن نیاز دارند:
- گلوکاگون
- کلسیتونین
- الاستاز
- هموسیستئین
- HDL کلسترول
- LDL کلسترول
- فسفر
- کلسیستوکینین (CCK)
- پلی پپتید پانکراس (نمونه سرم)
- سکرتین
آزمایش هایی که احتیاج به 12 الی 14 ساعت ناشتا بودن نیاز دارند:
- TIBC: نمونه قبل ساعت 12 ظهر گرفته شود
- آهن: نمونه قبل ساعت 12 ظهر گرفته شود
- UIBC: نمونه قبل ساعت 12 ظهر گرفته شود
- آزمایش تحمل قند گلوکز یا GTT
- کلسترول
- تری گلیسرید
- لپتین
- گاسترین
- لیپید تام
- لیپوپروتئین A
- آپولیپوپروتئین ها
- ویتامین E
- لیپوپروتئین الکتروفورزیس
- اسیدهای چرب زنجیره بسیار بلند یا VLCFA
- 5 هیدروکسی ایندول استیک اسید
- ظرفیت اتصال ویتامین ب 12 یا Vitamin B12 Binding Capacity
- ویتامین ب 12
- فسفولیپید سرم یا پلاسما
- پروانسولین
- گاسترین سرم
- ویتامین B6
- ویتامین K
- ویتامین A
- IGFBP1
- کوآنزیم Q10
- ویتامین B61
- ویتامین C یا آسکوربیک اسید
- آزمایش هایی که ناشتا بودن برای انجام آنها ضروری نیست، اما اگر فرد ناشتا (حداقل 5 ساعت) باشد بهتر است:
- کلسیم
- آلکالین فسفاتاز یا ALP
- آلدولاز
- اسید فسفاتاز پروستاتیک و تام یا ACP
- فنیل آلانین 4 ساعت پس از مصرف غذا
- کلراید
- کرایوگلوبولین
- کورتیزول
- هاپتوگلوین
- پری آلبومین
- ترانسفرین
- کاروتن سرم
- IGFBP2
- آزمایش های مربوط به آرتریت روماتوئید
- اینهیبین A
- پیپکولیک اسید
- اسید لاکتیک پلاسما
- اسید پیروویک
- آزمایش Beta CTX-1 یا Cross Laps
- وسکوزیته سرم
- الکتروفورز پروتئین سرم
- آزمایش P1NP یا Procollagen 1 Intact N-Terminal Propeptide
- آنتی ژن مهارکننده استراز C1
- مهارکننده استراز C1
- ایمونوگلوبولین D
- بررسی عملکرد کمپلمان C5 سرم
- آنتی ژن کمپلمان C5 سرم
- 1 و 25 دی هیدروکسی ویتامین D
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.