تخم شپش (رشک)
رشک به اندازه ته سنجاق بوده و توسط شپش بالغ ماده به طور محکمی (با ماده‌ای به سختی سیمان) بر اساس نوع به پایه مو یا تار و پود لباس چسبانده می‌شود و به صورت یک برآمدگی کوچک کروی یا بیضی شکل و سفید رنگ وجود دارد.
علائم آلودگی به شپش
- خارش مداوم سر و گردن ناشی از واکنش حساسیتی پوست بدن فرد آلوده نسبت به بزاق شپش
- وجود غدد لنفاوی متورم و دردناک در نواحی پس سر و پشت گوش (مهم‌ترین علامت)
- زخم پشت گردن و در نهایت مشاهده رشک یا شپش روی سر
نکته: گاهی ممکن است پوسته‌های سفید و ریز شوره مانند با تخم شپش اشتباه شوند. باید توجه داشت که تخم‌های شپش چون به ساقه مو می‌چسبند، به سختی کنده می‌شوند؛ در حالی که شوره سر یا سایر پوسته‌ها به راحتی با برس مو جدا می‌شوند.
راه‌های انتقال شپش
- تماس مستقیم با فرد آلوده
- تماس غیر مستقیم مانند استفاده از وسایل شخصی فرد آلوده (لباس، پتو، شانه، حوله، کلاه و روسری)
- از طریق قرار دادن اشیاء آلوده به رشک بر روی هم
- از طریق صندلی‌های سالن اجتماعات، کلاس‌ها، وسایل نقلیه عمومی (اتوبوس، مترو) و کمدهای لباس در استخر
آلودگی به شپش چیست؟
شپش از خون انسان تغذیه می‌کند و با مواد ضد انعقاد موجود در بزاق خود از لخته شدن خون بیمار جلوگیری کرده و باعث خارش شدیدی می‌شود. شپش بدون بال است و جهش و پرش ندارد و با لغزش حرکت می‌کند. عمر متوسط شپش ماده ۳۰ روز است و رنگ آن در طیف خاکستری تا قرمز متغیر است.
شیوع شپش
قدمت آلودگی به شپش به دوران قبل از تاریخ برمی‌گردد، اما نقش آن به عنوان ناقل تعدادی از بیماری‌ها (تیفوس، تب راجعه و غیره) تنها از اوایل قرن اخیر شناخته شده است. اگرچه در مناطق متعددی بهبود وضعیت بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی تأثیر بسزایی در کاهش آلودگی به شپش داشته است، اما همچنان این انگل گستردگی جهانی دارد (مانند کشورهای کانادا، انگلستان، فرانسه، برزیل، هند و …).
درمان شپش
شستشوی مرتب سر با شامپوهای معمولی و آب گرم، تعداد شپش‌های بالغ را کاهش می‌دهد.
در تمامی موارد ذکر شده درمان:
- همه اعضای خانواده همزمان با هم و در یک روز درمان را آغاز کنند.
- ابتدا موها با شامپوی معمولی شستشو داده شوند.
- در پایان همه مراحل با شانه دندانه ریز و زیر فشار آب نسبت به حذف شپش‌های مرده و رشک اقدام شود.
